Bits
De vierde generatie mobiele netwerken (4G of LTE) belooft downloadsnelheden van 100 Mbit/s en zelfs meer. Dat zijn 100 miljoen bits per seconde! Om radiosignalen zo snel door de ether te kunnen sturen, moeten heel wat zaken optimaal op elkaar afgestemd worden. Om te beginnen je mobiele apparaat.
Een dik jaar geleden was het nog echt zoeken naar een smartphone die overweg kon met 4G. Vandaag vind je 4G terug in de meeste prijsklassen, uitgezonderd misschien de allergoedkoopste. Enkel bij tablets is het 4G-aanbod bedroevend. Eigenlijk is enkel de iPad met 4G vlot verkrijgbaar in ons land.
Frequenties
Let er ook op dat als je een 4G-toestel koopt, dat deze de in België gebruikte 4G-frequenties ondersteunt. Met ondersteuning voor de frequentiebanden 800 MHz (band 20), 1.800 MHz (band 3) of 2.600 MHz (band 7) zit je normaliter goed. De frequentieband bepaalt voor een groot deel of en hoe snel je kunt werken via 4G. Een mooi voorbeeld is de OnePlus One smartphone: die ondersteunt 4G, maar niet op de 800 MHz band. In gebieden waar providers de 800 MHz band inzetten, is de kans dus klein dat je via 4G verbinding kunt maken met deze telefoon.
Alle technische verschillen tussen de frequentiebanden uitleggen gaat wat te ver, maar een en ander wordt uitstekend beschreven in deze blogpost van Robert Webbe. Ook op Wikipedia vind je een mooi overzicht van de beschikbare frequentiebanden.
Netwerken en bereik
Naast een compatibel toestel, heb je natuurlijk ook een 4G-netwerk nodig. De drie grote operatoren bieden dit ondertussen allemaal aan, met Proximus als eerste lanceerder bijna twee jaar geleden, gevolgd in 2014 door Base, en Mobistar.
4G wordt echter nog lang niet overal aangeboden: in de meeste grootsteden is het ondertussen wel beschikbaar, maar wie uitsluitsel wil raadpleegt best de dekkingskaartjes die de providers op hun website publiceren. Goed om weten: sinds eind augustus beperkt Proximus de 4G-snelheid tot 25 Mbit/s download, en dit voor het grootste gedeelte van hun klanten. Tijdens onze test was deze beperking echter nog niet in voege.
- dekkingskaart Proximus
- dekkingskaart Base (klik op 4G-bereik, en dan 'Bekijk de kaart')
- dekkingskaart Mobistar
Hoe snel is 4G écht?
De enige manier om te weten hoe vlot de Belgische 4G-netwerken in de praktijk werken, is door eigen snelheidstesten uit te voeren en dit op verschillende plaatsen in het land. Uiteindelijk kozen we voor de steden Antwerpen, Hasselt en Turnhout. Alle snelheidstests werden uitgevoerd eind mei 2014 op een vrijdag, zaterdag of zondag, en op verschillende momenten van de dag ('s ochtends, 's middags en 's avonds).
Twee locaties per stad
We streefden ernaar om in optimale omstandigheden de metingen uit te voeren. Daarvoor zochten we in de drie steden naar twee geschikte plekken: telkens een locatie in het centrum, en een locatie aan de rand van de stad. Deze locaties waren zo gekozen dat we binnen enkele kilometers van het bereik van een zendmast van alledrie de operators waren. Waar de masten zich bevinden kun je overigens zelf nagaan via de website van het BIPT.
Op iedere stadslocatie deden we twee testrondes binnen een periode van in totaal een halfuur. Iedere testronde bestond uit twee snelheidsmetingen per provider. Daarvan weerhielden we per locatie enkel de beste meting voor zowel upload als download. Een geldige snelheidstest betekende ook een voldoende sterke 4G-connectie: als er enkel een 3G-connectie was, werd deze niet meegenomen in de uiteindelijke resulten. Je ziet dus enkel de échte 4G-tests in de onderstaande grafieken.
Geen enkele operator wist trouwens wanneer en hoe wij de snelheidstests precies uitvoerden.
Netradar
Voor de snelheidsmetingen zelf gebruikten we de gespecialiseerde app van Netradar. Netradar is een prima alternatief voor het welbekende Speedtest van Ookla. Deze eveneens gratis app stelt je in staat om heel gedetailleerd je eigen snelheidsmetingen te doen, en bij te houden. Hij kan zelfs volautomatisch tests uitvoeren op de achtergrond, moest je daar zin in hebben (hou dan wel je datalimiet in het oog!).
Alle snelheidstests werden uitgevoerd op een Samsung Galaxy S4 smartphone met Android 4.4 en met de nieuwste updates geïnstalleerd. Bluetooth en Wi-Fi werden tijdens het testen uitgeschakeld, net zoals alle denkbare synchronisatie-opties.
Antwerpen
Een grootstad als Antwerpen ontbrak vanzelfsprekend bij geen enkele operator vanaf het begin van de lancering van 4G. In deze stad waren onze verwachtingen dus hooggespannen. Proximus weet hier met 56,9 Mbit/s de hoogste downloadsnelheid te behalen, en hetzelfde geldt voor upload met 24,4 Mbit/s als beste meting. Base doet het bijna even goed als Proximus, en weet het op één locatie zelfs een hogere downloadsnelheid te behalen (55,1 Mbit/s).
Mobistar zakt door de mand: op beide locaties in Antwerpen konden we geen 4G-verbinding maken met de Samsung Galaxy S4.
Hasselt
Ook Hasselt is een voortrekker wat 4G-dekking betreft, want net zoals in Antwerpen waren zij er van in het begin bij. Hier zien we net als in Antwerpen dat Proximus de beste papieren kan voorleggen, zowel qua upload als download.
De resultaten van Base zijn minder consistent dan in Antwerpen: wel een prima download- en uploadsnelheid op de ene locatie, maar op de andere locatie is het verschil met Proximus plots vrij groot. Mobistar stelt opnieuw teleur: ondanks een 4G-verbinding halen we resultaten die eerder in 3G-bereik zitten, en dit op beide locaties in Hasselt.
Turnhout
Ondanks dat de centrumstad Turnhout ten tijde van onze test officieel geen 4G-dekking genoot, pikten onze testtoestellen zonder probleem bij de drie operators een 4G-signaal op. Reden genoeg dus om ook in 'onofficieel' gebied enkele tests uit te voeren.
Ook in Turnhout komt Proximus er weer als snelste uit, met Base als een goede tweede. De 4G-metingen voor Mobistar zijn problematisch: downloaden gaat traag, en uploaden lukt helemaal niet.
Sneller dan 3G, zelfs bij zwak signaal
Met in totaal zo'n 80 4G-snelheidsmetingen willen we geen al te zware conclusies trekken. Over de dekkingsgraad of over de sterkte en stabiliteit van een 4G-signaal zegt onze test weinig of niets. We wilden vooral een inzicht krijgen in de reële 4G-snelheden bij ideale omstandigheden. En dan blijkt dat met 4G een duidelijke verhoging van de download- én uploadsnelheden mogelijk is ten opzichte van 3G. Het snelheidsverschil met 3G is zelfs dermate groot dat bepaalde toepassingen, denk aan HD videobellen, plots perfect mogelijk worden.
En hoewel 4G-snelheden van 80 Mbit/s en hoger absoluut haalbaar zijn, kan je ook uitkomen op een fractie daarvan. De snelheid van 4G kan dus enorm te fluctueren, zelfs in zogezegd goed gedekt gebied. Gelukkig zak je zelden of nooit onder de snelheid van 3G, zelfs met een zwak 4G-signaal.
Proximus bovenaan, gevolgd door Base
Belangrijkste conclusie van onze tests: Proximus is meestal het snelst, met Base als goede tweede. Vooral voor Base is dat toch verrassend, en een duidelijk teken dat ze op korte termijn hun netwerk hebben geüpgraded naar een hoog niveau.
Mobistar stelt dan weer ronduit teleur in onze tests. Ze waren de laatste van de drie grote operators om hun 4G-netwerk te commercialiseren, en dat blijkt ook in de praktijk met verre van optimale snelheden.
Hou bij dit alles wel rekening dat onze snelheidsmetingen van eind mei dateren, en dat de 4G-netwerken van de operators constant in evolutie zijn. De kans is dus groot dat de situatie vandaag anders is. Bij deze dus de belofte dat we binnenkort weer op stap gaan om nieuwe metingen te doen.
We zullen dan tevens proberen om MVNO's, zoals Telenet en Mobile Vikings erbij te nemen. De eerste zit op het Mobistar-netwerk, terwijl de tweede van Base gebruikmaakt. Benieuwd of er dan grote snelheidsverschillen te noteren zijn tussen de MVNO's en hun partners.
Met dank aan:
- Samsung en Lewis PR voor het ter beschikking stellen van de Galaxy S4 smartphones
- Jukka Manner van Netradar voor het bezorgen van de gedetailleerde testlogs van alle snelheidstesten
- Proximus, Mobistar en Base voor het ter beschikking stellen van een sim-kaart met 4G-abonnement
